آرامگاه سعدی
آرامگاه سعدی معروف به سعدیه محل زندگی و دفن سعدی، شاعر برجستهٔ پارسی زبان است :
مجموعه دیدارگر گردشگران ادب دوست را به دیدن این یادگار بی بدیل گذشتگان دعوت می نماید... جهت اجاره سوییت ارزان درشیراز ، اجاره سوئیت دانشجویی و خانه اجاره ای روزانه درشیراز پاسخگوی دیدارگران عزیز می باشیم..
این آرامگاه در انتهای خیابان بوستان و کنار باغ دلگشا در دامنه کوه در شمال شرق شیراز قرار دارد. در اطراف مقبره، قبور زیادی از بزرگان دین وجود دارند که بنا به وصیت خود، در آنجا مدفون شدهاند از جمله مهمترینهای آن میتوان شوریده شیرازی را نام برد که آرامگاهش به وسیله رواق به آرامگاه سعدی متصل شدهاست. آرامگاه شیخ مشرف الدین بن مصلح الدین سعدی شیرازی در تاریخ ۲۰ آبان ۱۳۵۳ به شماره ثبت ۱۰۱۰٫۳ در انجمن آثار ملی به ثبت رسیدهاست.
لغتنامه دهخدا به نقل از فرهنگ برهان قاطع نام موضعی که شیخ سعدی در آنجا آرمیده را «گازرگاه» نامیده و به نقل از فرهنگ آنندراج گازرگاه را حد شیراز نزدیک به مرقد شیخ مصلحالدین سعدی شیرازی دانسته است.
سکههای پانصد ریالی برنزی جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۸۷ خورشیدی به نقش آرامگاه سعدی مزین شدهاست و همچنین از سال ۱۳۸۹ اسکناس های یکصد هزار ریالی با نقش آرامگاه سعدی در پشت آن چاپ شد.
مقبره سعدی ساخت کریمخان از بزرگان عصر محمدشاه قاجار است.
تاریخچه آرامگاه سعدی
مقبره سعدی این شاعربزرگ زیارتگاه دیدارگران وعلاقه مندان زبان وشعر پارسی است.
این مکان در ابتدا خانقاه سعدی بوده که وی اواخر عمرش را در آنجا میگذرانده و سپس در همانجا دفن شدهاست. برای اولین بار در قرن هفتم توسط شمسالدین محمد صاحبدیوانی وزیر معروف اباقاخان، مقبرهای بر فراز قبر سعدی ساخته شد.
بنا به گزارش ابن بطوطه، (که حدوداً سی و پنج سال پس از درگذشت سعدی نوشته شده و قدیمیترین گزارش موجود از آرامگاه سعدی است) مردم بازدیدکننده از مزار سعدی، جامه خود را در حوضچههایی مرمرین میشستند. به باور مردم شیراز (که از قبل از سعدی و شاید قبل از اسلام وجود داشته)، شستشو در این آب، شفابخش بودهاست.
مردم محله سعدیه به زبان ولهجه شیرین شیرازی سخن میگویند.هنوز مردم محله های قدیمی تر بیشتر به لهجه شیرازی سخن می گویند تا بقیه مردم مثلا:لهجه کسبه و اهالی دروازه سعدی ،لب آب،دروازه قصاب خانه،دروازه شاه داعی الله و…تفاوت آشکاری با لهجه اهالی و کسبه نقاط دیگر شهر دارد. گویش مردم سعدیه نیز با بقیه محلات تفاوت دارد..
در سال ۹۹۸ به حکم یعقوب ذوالقدر، حکمران فارس، خانقاه شیخ ویران گردید و اثری از آن باقی نماند. در سال ۱۱۸۷ ه.ق. به دستور کریمخان زند، بنایی معروف به عمارتی ملوکانه از گچ و آجر بر بالای مزار سعدی بنا گردید. طبقه پایین دارای راهرویی بود که پلکان طبقه دوم از آنجا شروع میشد. در دو طرف راهرو دو اتاق کرسی دار ساخته شده بود. در اتاقی که سمت شرق راهرو بود، قبر سعدی قرار داشت و معجری چوبی آن را احاطه کرده بود. قسمت غربی راهرو نیز موازی قسمت شرقی، شامل دو اتاق میشد، که بعدها شوریده شیرازی (فصیح الملک) شاعر نابینای شیرازی در اتاق غربی این قسمت دفن شد. طبقه بالای ساختمان نیز مانند طبقه زیرین بود، با این تفاوت که بر روی اتاق شرقی که مزار سعدی در آنجا بود، به احترام شیخ اتاقی ساخته نشده بود و سقف آن به اندازه دو طبقه ارتفاع داشت. در حال حاضر هردو مقبره مورد توجه دیدارگران شیراز دوست قرار گرفته است.
آرامگاه سعدی در دورهٔ قاجاریه (سال ۱۳۰۱) توسط فتحعلیخان صاحبدیوان مرمت شد و چند سال بعد نیز حبیباللهخان قوامالملک دستور تعمیر و ترمیم قسمتی از بنا را صادر کرد، و تولیت آن به " کربلایی سید زین العابدین چینی (حسینی نیک) سپرده شد و ایشان در سال ۱۳۲۱ ه. ش در گذشت.
بنایی که در زمان کریمخان ساخته شده بود تا سال ۱۳۲۷ ه.ش. برپا بود. در سال ۱۳۲۹ توسط علیاصغر حکمت و انجمن آثار ملی ایران، بنای کنونی به جای ساختمان قدیمی ساخته شد و مراسم افتتاح رسمی آن در اردیبهشت ماه ۱۳۳۱ برگزار گردید؛ که این بنا با اقتباس از کاخ چهل ستون و تلفیقی از معماری قدیم و جدید ایرانی توسط محسن فروغی ساخته شد.
دیدارگران فرهیخته و هنردوست می توانند جهت بازدیدی راحت و خاطره انگیز به منظور دریافت سرویس اقامت مانند: سوئیت اجاره ای ، اجاره سوئیت دانشجویی ،خانه اجاره ای روزانه در شیراز با مجموعه دیدارگر تماس حاصل نمایند.
جوق سعدی ( جوی سعدی ) حمام سعدی یا حوض ماهی
آن طور که "ابن بطوطه" نوشتهاست، در سالهای ۷۲۵ و ۷۴۸ سعدی این حوض هشتضلعی را ساخت و بعدها برای تجدید و بازسازی بنا این حوض کاملأ از بین رفتهاست.
در سالهای قبل از بازسازی بنا هر سال صدها نفر در چهلمین روز سال در محوطۀ جلو آرامگاه سعدی جمع میشدند و آش نذری میپختند که در فارس "دیگجوش" مینامند و از بامداد تا شب شادی میکردند
کف حوض سکهها میدرخشند. هر کدام نشانۀ آروزیی بوده که سرازیر این آب زلال شدهاست. مردم شیراز و اطراف، باورهایی خاص نسبت به حوض ماهی دارند و عدهای بر آنند که صاحب این آب، امام حسین، امام سوم شیعیان است. گروهی دیگر معتقدند، اگر دختر یا پسری دست و روی خود را با این آب بشوید، بخت او باز میشود و به خانۀ بخت میرود چهارشنبهسوری مردم میآمدند اینجا، آبتنی میکردند و با جامی که به جام "چهلکلید" مشهور بود، روی سر خود آب میریختند و اعتقاد داشتند که شفابخش است. الآن هم که آبتنی توی آب اینجا ممنوع شده، مردم بیرون از آرامگاه خودشان را به آب میزنند. برنامهشان هم این طور است که روز چهارشنبهسوری زنها و دخترها از ظهر تا نیمهشب شنا میکنند و از ساعت ۱۲ شب تا هشت بامداد نوبت پسرها و مردان است".
در گذشته فکر میکردند که این آب سحر و جادو را باطل میکند. کشاورزان میآمدند یک پیاله آب از این حوض در جوی آبی که با آن مزرعهشان را آبیاری میکردند ، میریختند تا دیگر محصولشان را آفت نزند. یا مثلأ مردم میآمدند، لباسهایشان را توی آب میشستند. فکر میکردند که اگر لباسشان در این آب شسته شود، دیگر بیمار نمی شوند..
یکی از صنایع معروف شیراز تولید عرقیات سنتی است که خواص درمانی و آرامبخشی ونشاط آوری آن پیوسته مورد توجه دیدارگران داخلی وخارجی بوده است.. فروشگاههایی در نقاط مختلف شیراز عرضه کننده این محصولات هستند و دیدارگر منتخب و بهترین فروشگاهها را به مسافران معرفی می نماید. جهت اقامت و تهیه منزل مبله درشیراز اجاره سوئیت دانشجویی واجاره روزانه سوئیت درشیراز دیدارگر در خدمت دیدارگران گرامی می باشد..
حوض سعدی وسرسره قدیمی از زبان دیدارگر...
حوض سعدی یا حوض ماهی یکی از سرچشمه های قنات سعدی واز پرآب ترین و قدیمیترین قناتهای شهر شیراز است. قناتی که در زیر زمین جریان دارد به درون «حوض ماهی» میریزد.
محله سعدی از محلات قدیمی است که از اصالت وقدمتی چند ده ساله برخوردار است.
حوض ماهی:
این حوض در سمت چپ آرامگاه سعدی واقع است و در داخل به شکل هشت ضلعی است و زیربنایی در حدود ۳۰٫۲۵ مترمربع دارد و با ۲۸ پله به صحن آرامگاه وصل میشود، مشهور است که سعدی نزدیک زاویهٔ خود، حوضچههایی از سنگ مرمر ساخته بوده که آب در آنها جریان داشتهاست.
شستشو در این آب، خصوصاً در شب چهارشنبه سوری، جزء معتقدات مردم شیراز بودهاست. کاشی کاریهای داخل حوض ماهی که به سبک عمده سلجوقی است، در سال ۱۳۷۲ توسط استاد کاشی کار «تیرانداز» طراحی شده و توسط میراث فرهنگی اجرا گردیدهاست بر فراز حوض ماهی یک نورگیر به شکل هشت ضلعی و دو نورگیر چهارضلعی در طرفین آن قرار دارد. زیرزمین سعدیه امروزه به چایخانه سنتی تبدیل شدهاست.
دو ساختمان آجری در کنار حوض ماهی وجود دارد که مربوط به دفتر است و ساختمان دیگری که کتابخانهٔ عمومی سعدیهاست. . محل زیبایی که یک آبشار مصنوعی هم بر زیبایی آن افزوده محله ای بنام پارک قلعه بندر معروف است. در این محله می توان از پله هایی که به سمت بالا هدایت می شود حرکت کرد و با گلها و درخت هایی که در اطراف آن کاشته شده لذت برد. از همین جا می توان به راحتی به پای قلعه های فهندژ رسید و تعمقی بر زندگی گذشتگان کرد. وقتی کوه را صعود می کنید می توانید نمایی از شهر شیراز را به دقت نگاه کرد. دیدارگران از همان بالا میتوانند تمامی آرامگاه سعدی را مشاهده کنند.
از راه پله ها پایین آمده و مجدداً از کنار آبشار مصنوعی عبور کرده به تاب و سرسره ی سنگی می رسید. بچه ها در این محل از سرسره خوردن لذت می برند. وقتی به خیابان اصلی بوستان می رسید گنبد آرامگاه سعدی از دور نمایان است.
قدم زنان به درب اصلی رسیده و وارد آرامگاه شیخ اجل سعدی شیرازی می شوید.محیط آرامگاه با درختان قدیم وجدید و با گلدانهایی از انواع گلها زیبایی خاصی به آرامگاه داده است.
گنبد فیروزه ای آرامگاه هر روز شاهد دیدارگرانی است که مشتاقانه به زیارت می آیند وبا نثار فاتحه ای بر تربت شیخ سعدی شعرهای او را که سالیان درازی با او خو گرفته اند در ذهن مرور می کنند.
دیدارگر در راستای اقامت و راحتی بیشتر گردشگران ، اجاره سوئیت درشیراز باقیمت مناسب ، سوییت ارزان و اجاره خانه برای مسافران در خدمت دیدارگران می باشد. گردشگران میتوانند جهت ارتباط راحتر بهتر به کانال تلگرام دیدارگر مراجعه فرمایند .
دسترسی موقعیت ضلعی سعدیه شیراز :
قطعههایی از کتیبهٔ سنگی مربوط به سردر آرامگاه سعدی که متعلق به زمان کریمخان زند بوده و در اثر سانحهای در گذشتههای دور شکسته شده، هم اکنون در درون آرامگاه محفوظ ماندهاست. این قطعه ضمن خاکبرداری خیابان برای تعمیر آسفالت از دل خاک بیرون آمدهاست. بر روی سنگ مذکور قسمتی از شعر سعدی به خط ثلث عالی نوشته شدهاست با این مطلع:
الهی به عزت که خوارم مکن
به ذل گنه شرمسارم مکن
ضلع غربی
در ضلع غربی، قصیدهای با مطلع زیر دیده میشود:
خوش است عمر، دریغا که جاودانی نیست
پس اعتماد بر این چند روز فانی نیست
ضلع شرقی
در ضلع شمال شرقی ابیاتی از بوستان با این مطلع نوشته شده:
الا ای که بر خاک ما بگذری
به خاک عزیزان که یاد آوری
ضلع جنوب شرقی
در ضلع جنوب شرقی، کتیبهای دیگر از گلستان با این عبارت به چشم میخورد:
یاد دارم که با کاروان همه شب رفته بودم...
ضلع جنوب غربی
در ضلع جنوب غربی، غزلی از بدایع با این مطلع نوشته شده:
ای صوفی سرگردان، در بند نکونامی
تا درد نیاشامی، زین درد نیارامی
ضلع شمال غربی
در ضلع شمال غربی ایوان (نزدیک آرامگاه شوریده شیرازی) دوازده بیت از قصیدهای با مطلع زیر به چشم میخورد:
خاک من و توست که باد شمال
میببرد سوی یمین و شمال
همچنین غزلی از طیبات به خط شاهزاده ابراهیم سلطان فرزند شاهرخ تیموری و با این مطلع حک شدهاست:
به جهان خرم از آنم که جهان خرم از اوست
عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست
ضلع شرقی
در ضلع شرقی نیز دوازده بیت از قصیدهای به خط نستعلیق و با این مطلع دیده میشود:
بسی صورت بگردیدهاست عالم
وز این صورت بگردد عاقبت هم
علی اکبرخان قوام الملک شیرازی، سنگ قبر کنونی را که سماق سرخ کم رنگی است، بر روی قبر شیخ نصب کرد .
ورودی
ورودی مجموعه در راستای ورودی آرامگاه است که معمار آن آندره گدار فرانسوی است. بر روی درب ورودی سعدیه این بیت به چشم میخورد:
ز خاک سعدی شیراز بوی عشق آید.
ساعات بازدید ازسعدیه شیراز از ۸ صبح تا ۹ شب بر روی دیدارگران باز است. گردشگران میتوانند اطلاعات لازم جهت اقامت ، لیست قیمت سوئیت و اجاره منزل بصورت روزانه درشیراز را از دیدارگر دریافت نمایند..
مجسمه سعدی شیرازی
این مجسمه سنگی از روی تصویر سعدی شیراز به قلم استاد ابوالحسن صدیقی طراحی و ترسیم گردیده است و انجمن آثار و مفاخر فرهنگی آن را مانند صورت سعدی قبول کرده است. استاد صدیقی آن را از سنگ مرمر تراشیده وارتفاع آن 3.1 متر است.
این مجسمهساز مدت یکسال و نیم در ساخت آن وقت گذاشته و در شهر شیراز در میدانی بیرون دروازه اصفهان که به نام سعدی نامیده شده است در سال ۱۳۳۲ نصب شده است . اينجا اولين جايگاهي است كه دیدارگران داخلي ايران از طرف شمال به اين شهر وارد مي شوند و در اينجا گرد سفر را افشانده، قدم به شهر تاريخي شيراز مي گذارند، چه بهتر كه نخستين منظره اي كه دیده بر آن مي افكنند، نموداري از آن سخن سراي بزرگوار باشد كه مفخر فارسي زبانان است و شهرتش به باختر خاور گيتي رفته و ديوانش مانند تاجي بر تارك ادبيات جهان قرار گرفته و با توجه به قيافه اين استاد عاليقدر، اين بيت را ياد كنند كه فرموده:
«چشم مسافر كه بر جمال تو افتد
عزم رحيلش بدل شود به اقامت ...
كاشكي پرده بر افتادي از آن منظر حسن
تا همه خلق بينند نگارستان را»
، مجسمه شيخاجل مصلحالدين سعدي شيرازي، از آن تاريخ تا نيمه دهه هفتاد در دروازه اصفهان و ميداني كه سعدي نام داشت و به مرور زمان برچيده شد، قرار داشت و پس از آنكه بارها رسانهها لزوم انتقال اين تنديس را تذكر دادند، به محل فعلي كه ميدان پيرنيا!! نام دارد، منتقل كردند.
حال آنكه اكنون مسير دیدارگران كه براي حضور در سعديه به آن محل عزيمت ميكنند، اغلب از محل مسيرهاي جديد ايجاد شده است و كمتر گردشگري، آن تنديس را ميبيند و اگر هم چشمش به جمال آن روشن شود، حتما ميپرسد كه اين مجسمه چه كسي است؟ برای دیدن مجسمه سعدی ومجموعه آرامگاه سعدی واقامت در شیراز، کرایه سوئیت روزانه ارزان واجاره سوئیت مبله درشیراز با دیدارگر تماس حاصل نمایید.
معرفی کتاب کلیات دیوان سعدی از زبان دیدارگر:
مشرف الدین مصلح بن عبدالله شیرازی شاعر و نویسنده ی بزرگ قرن هفتم هجری قمری است. تخلص او “سعدی” است که از نام اتابک مظفرالدین سعد پسر ابوبکر پسر سعد پسر زنگی گرفته شده است. وی احتمالاً بین سالهای ۶۰۰ تا ۶۱۵ هجری قمری زاده شده است. در جوانی به مدرسه ی نظامیه ی بغداد رفت و به تحصیل ادب و تفسیر و فقه و کلام و حکمت پرداخت. سپس به شام و مراکش و حبشه و حجاز سفر کرد و پس از بازگشت به شیراز، به تألیف شاهکارهای خود دست یازید. وی در سال ۶۵۵ سعدینامه یا بوستان را به نظم درآورد و در سال بعد (۶۵۶) گلستان را تألیف کرد. علاوه بر این ها قصاید، غزلیات، قطعات، ترجیع بند، رباعیات و مقالات و قصاید عربی نیز دارد که همه را در کلیات وی جمع کردهاند.
وی بین سالهای ۶۹۰ تا ۶۹۴ هجری در شیراز درگذشت و در همانجا به خاکسپرده شد...
هزینه گردشگران داخلی:
اخرین آمار مهر ماه ۹۸
با وجود اینکه هیات وزیران سقف قیمت بلیت موزهها و اماکن تاریخی مهم و سرشناس کشور برای گردشگران خارجی را ۱۰۰ هزار تومان قرار داده بود، میراث فرهنگی با تعدیل این قیمت بالاترین نرخ برای گردشگران خارجی را ۵۰ هزار تومان قرار داده است. پیش از این نرخ قیمت بلیت برای گردشگران خارجی با توجه به اهمیت موزه ۱۵ و ۲۰ هزار تومان بود.
وزارت میراث فرهنگی این بار قیمت بلیت موزهها را به سه درجه تقسیم کرده و نرخ بلیت برای دیدارگران خارجی ۲۰،۳۰ و ۵۰ هزار تومان خواهد بود.
همچنین نرخ بلیت برای دیدارگران داخلی نیز به ترتیب ۳، ۴ و ۵ هزار تومان تعیین شده است. پیش از این قیمت بلیت برای دیدارگران داخلی ۲ و ۳ هزار تومان بود.
بر این اساس به طور مثال بلیت ورودی سعدیه برای دیدارگران خارجی ۳۰ هزار تومان و برای دیدارگران داخلی ۴ هزار تومان خواهد بود. قیمت بلیت هر کدام از موزههای سعدیه نیز برای دیدارگران خارجی ۸ هزار تومان و برای دیدارگران داخلی ۳ هزار تومان تعیین شده است. پیش از این ورودی سعدیه برای دیدارگران خارجی ۱۵ هزار تومان و برای گردشگران داخلی ۲۵۰۰ تومان بود.
استان فارس به دلیل تعدد بناهای ثبت جهانی و ارزشمند، به طور میانگین بیشترین محوطه با بالاترین قیمت بلیت را دارد.
دیدارگران عزیز شهر شیراز می توانند پس از دربافت سرویس از مجموعه دیدارگر نسبت به تهیه بلیط کلیه اماکن با مشاوران این مجموعه صحبت و اطلاعات لازم را دریافت نمایند.